zondag, januari 25, 2009

Thee

Voor wie, net als ik, regelmatig leutend aan een kopje thee kan worden betrapt, hier een gratis college over dit magische drankje.

Labels:

zaterdag, januari 24, 2009

De tiende dimensie voor dummy's



Dit filmpje laat zien hoe je met huis-, tuin- en keukenlogica in staat bent je ongeveer voor te stellen hoe hogere dimensies eruit zien en waarom er waarschijnlijk maar tien dimensies zijn. Die uitkomst komt overeen met wat ultra-intelligente theoretisch natuurkundigen ook bedacht hebben via string-theorie.

Labels: ,

dinsdag, januari 20, 2009

Wij zijn een hologram

Hologrammen vind je overal. Op je bankpasje, concertkaartje en creditcard bijvoorbeeld. En er wordt gesleuteld aan holografische televisie. Hologrammen zijn plat, maar er ontstaan ruimtelijke voorstellingen als licht er op valt. Nu denken sommige wetenschappers dat ons universum, dus ook wij, een hologram is.

Dit zou betekenen dat ons universum in essentie een plat vlak is, maar dat op een of andere manier de illusie van ruimte wordt gecreëerd. De eerste aanwijzing hiervoor kwam aan het licht toen wetenschappers wilden weten of informatie behouden blijft als het verdwijnt in een zwart gat. Er is zoiets als een wet van behoud van informatie. Maar een zwart gat slorpt alle materie in zich op en wat blijft er dan over van de informatie die die materie representeerde? Wat als je harde schijf in een zwart gat verdwijnt?

Nu blijkt de entropie van een zwart gat, zeg maar de hoeveelheid informatie dat is opgeslorpt, overeenkomt met de oppervlakte van zijn waarnemingshorizon (een denkbeeldige grens waar voorbij niets meer kan ontsnappen aan het zwarte gat). Met andere woorden, alle informatie van driedimensionale voorwerpen is uiteindelijk gecodeerd in een tweedimensionaal vlak.

Een tweede aanwijzing komt van een apparaat dat zwaartekrachtsgolven kan detecteren. Dit apparaatje creëert een laserstraal, dat zich splitst in tweeën, om even later weer bij elkaar te komen. Als de baan van de twee stralen verstoord wordt (omdat er toevallig een zwaartekrachtsgolf langs kwam bijvoorbeeld), zal de ene straal de andere straal kunnen uitdoven wanneer ze weer versmelten (omdat licht een golfverschijnsel is en een golf van de ene straal terecht kan komen bij een dal van de andere). Dit levert een uiterst precies meetinstrument op dat verstoringen van de ruimte kan detecteren kleiner dan de diameter van een proton.

Zou het apparaatje nog veel preciezer zijn en nog veel kleinere gebieden zou kunnen meten, dan wordt algemeen aangenomen dat er ruis zal ontstaan, omdat op heel kleine schaal (de Planck-lengte) onze werkelijkheid verandert in een chaotisch patroon, vergelijkbaar met de pixels van een krantenfoto.

Nu blijkt dat al op veel grotere schaal ruis ontstaat in dergelijke zwaartekrachtsdetectoren. Dat kan verklaart worden door de hologramhypothese. Door een driedimensionale projectie van een plat vlak wordt alles extreem uitvergroot, inclusief de kleinste chaotische gebiedjes. Dat kan betekenen dat dit chaotische gebied detecteerbaar wordt voor een zwaartekrachtsdetector, vandaar wellicht de waargenomen ruis.

Over een jaar weten we meer want zolang heeft men nodig om te ontdekken waar precies de ruis vandaan komt.

Labels: ,

vrijdag, januari 16, 2009

Leven op Mars

Nadat de Vikings in de jaren zeventig foto's van Mars terugstuurden met daarop desolate woestijnen, gruis en stenen, worden mensen die zeggen dat er leven op Mars is niet echt meer serieus genomen. Maar vandaag meldt persbureau Reuters dat het misschien krioelt van leven op die rode planeet.

Er zijn op drie plaatsen op de planeet, precies daar waar ijs of vloeibaar water zich ophoudt, grote gaspluimen van methaan ontdekt. Methaan kan ontstaan als water reageert met heet gesteente, als afvalstof van bacteriën of als gevolg van rottend biologisch materiaal. Wellicht houden hele kolonies bacteriën zich op, diep verscholen in de bodem van Mars.

Op aarde ontstaan dergelijke methaanpluimen ook door bacteriën, op een diepte van 2 tot 3 km onder de aardkorst. Het wordt dus flink graven voor de volgende generatie marssondes.

Labels:

zondag, januari 11, 2009

Buitenaardse grondwet

Dankzij een grondwet worden burgers binnen de natie van deze grondwet netjes behandeld - afhankelijk van de fatsoenlijkheid van de grondwet natuurlijk. Niet alle landen hebben een grondwet. Onbeschaafde landen die een dictatuur hebben bijvoorbeeld en superbeschaafde landen die geen grondwet nodig hebben (zoals het Verenigd Koninkrijk). Hoe naties onderling met elkaar omgaan wordt beheerd door de Verenigde Naties. Maar niemand met enige macht zal een resolutie van de Verenigde Naties serieus nemen, omdat er blijkbaar nog niet zoiets is als een planetaire identiteit waarmee men zich kan vereenzelvigen.

Dat het ook anders kan, bewees Gerard 't Hooft, de Nederlandse Nobelprijswinnaar voor natuurkunde. Hij omschreef hoe deeltjes eruit zien die we nooit zullen zien. Als dank voor zijn bijdrage aan de wetenschap werd er een asteroïde (asteroïdes zijn rotsblokken in een baan om de zon die soms op aarde botsen om daar dinosauriërs uit te laten sterven) naar hem genoemd: asteroïde 9491 Thooft (omdat apostrofes niet kunnen in de naamgeving).

Dit hemellichaam is een lichtend voorbeeld (hoewel als zodanig niet zichtbaar aan de nachtelijke hemel) hoe wij op aarde onze zaakjes kunnen regelen. Anton 't Hooft schreef voor dit armzalige rotsblokje namelijk een grondwet die overal op dit rotsblok geldig is.

De grondwet bepaalt onder andere dat keyboards met een apostrof streng verboden zijn.

Link: Constitution 9491 Thooft

Labels: ,

woensdag, januari 07, 2009

Eternal winter of the spotless sun

Ik ben in diepe winterslaap. Mijn blogfrequentie neemt af tot voorbij de tolerantiegrens van zelfs mijn grootste fan. Creatieve ideeën wellen op in m'n hoofd maar slaan stuk op mijn oogkassen. De zon heeft zijn vlekkenminimum bereikt.

...

Labels: