donderdag, september 07, 2006

Is 't kofschip gezonken?

Ik erger me aan de toenemende verloedering op taalgebied. Het lijkt wel of men verleerd is hoe te spellen. Is 't kofschip soms definitief gezonken?

Voorbeeld: wat gebeurd er?
Blijkbaar lijkt 'gebeurd' hier op een voltooid deelwoord en wordt de regel van 't kofschip toegepast. Maar ik zie geen hulpwerkwoord. Dus is het onvoltooid tegenwoordige tijd en moet er een t achter: wat gebeurt er?

Nog een voorbeeld: ik ga met me hond naar de dokter.
Dit is volgens mij een geval van sms-itis: in een mobieltje is het makkelijker om 'me' in te toetsen dan 'm apostrof n'. Maar helaas wordt deze gewoonte in andere media overgenomen.

Op mijn middelbare school moesten we hele spelschema's uit ons hoofd leren. Ik weet nog dat het hele bord volgekrijt stond met regels en pijlen die naar andere regels verwezen. Ik heb altijd geweigerd dat schema te leren. Spelling (betreffende de d, de t en de dt) is namelijk heel simpel. "Lopen invullen of 't kofschip gebruiken". Als het geen voltooid deelwoord is (er is een hulpwerkwoord aanwezig) vul je lopen in. Hoor je dan een t dan gebruik je de t. Is het wel een voltooid deelwoord, dan gebruik je de regel van 't kofschip. Als het eindigt op k, f, s, ch, p dan komt er een t achter, anders een d. Even opletten of het geen valse f of s is (geloven, ik heb geloofd ipv ik heb gelooft, verpozen, ik heb verpoosd ipv ik heb verpoost).

Volgens mij komt deze verloedering door de computer en dan met name door internet. Het geschreven woord is nog nooit zo gemakkelijk geschreven en nog nooit zo gemakkelijk gelezen. Je taalgevoel ontwikkel je door te lezen en de regels op onbewust niveau op te slaan. Als je voortdurend met verkeerde spelling geconfronteerd wordt, is het niet vreemd als je die gewoonte gaat overnemen.

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal is ooit in het leven geroepen om deze verloedering een halt toe te roepen. Maar ze zijn hun doel ver voorbij geschoten. Het Dictee suggereert namelijk dat spelling moeilijk is. Zo moeilijk, dat eigenlijk niemand foutloos kan spellen. Het is dus niet erg om fouten te maken.

Ik ben het ermee eens dat niemand de volgende zin foutloos hoeft te spellen:

Alleen de T-vormige accessoires van haar telkenmale geüpdatete gsm’etje verlenen haar nog een fractie sex-appeal, bedacht hij toen hij de etiketloze fles als een pasgeboren baby dodijnde in zijn elleboogholte.


Maar er zijn een paar basisregels die steeds vaker geschonden worden. Niet alleen in e-mail, maar zelfs in ondertitels en advertenties. Voor je het weet, weet niemand meer hoe er gespelt moet worden!