Het antropisch principe

Zix en ik zaten gister op een zonnig terras bij Studio. En waar heb je het dan over? Precies: over God, het universum en het antropisch principe.

Stelling: de natuurwetten in het universum zijn zó op elkaar ingesteld, dat er wel leven móest ontstaan. Als een van de natuurwetten maar een greintje anders was, was het universum in elkaar geklapt of waren er nooit planeten ontstaan. Dit bewijst het bestaan van een intelligentie, God, die hier voor heeft gezorgd.

Er zijn drie opties:

Optie 1. De natuurwetten zijn toevallig precies zo afgesteld, zonder God. Een grote toevalligheid.

Optie 2. De natuurwetten zijn afgesteld door God. Geen toeval.

Optie 3. De natuurwetten zijn precies afgesteld, maar geen toeval, want er zijn ontelbare andere universa waarin het wel mis ging.

Optie 1 en 2 verklaren eigenlijk niets, maar zeggen "het zij zo". Optie 3 is wat bekend staat als het antropische principe. Dit principe zegt dat het universum zo is, omdat als het anders zou zijn, er geen leven was ontstaan om dit te kunnen constateren.

Optie 1 en 2 kunnen niet als wetenschappelijke theorie dienen, omdat een theorie falsificeerbaar dient te zijn: je moet in staat zijn om een bewijs te vinden dat een theorie ontkracht. Een bewijs tegen God is praktisch onmogelijk, omdat er geen welomschreven beeld van God is. Als er bijvoorbeeld een bewijs tegen het scheppingsverhaal wordt gevonden, wordt eenvoudig de interpretatie van de bijbel of het beeld van God bijgesteld.

Optie 3 heeft een betere kans falsificeerbaar te zijn. Uit deeltjesfysica volgen allerlei theorieën die het bestaan van andere universa ondersteunen of verwerpen.

Meer onderzoek (de deeltjesversneller in Genève) kan antwoord geven op de of we ons bestaan te danken hebben aan God, toeval of diversiteit. Kunnen we het eindelijk ergens anders over hebben.