The big bang doomsday machine

Ik weet het. Op 10 september jl. is de deeltjesversneller in Genève aangezet. Als Reageerbuis moet ik daar natuurlijk iets over bloggen. Maar ik had last van een writersblogblock.

Het versnellen van deeltjes is geen interessant nieuws voor het klootjesvolk. Maar een PR-campagne heeft het toch voor elkaar. De Large Hadron Collider is omgedoopt tot THE BIG BANG MACHINE en nou hebben ze de aandacht die ze wilden.

Rusland reageerde direct door te zeggen dat zij ook een deeltjesversneller kunnen bouwen, dat de eerste deeltjesversneller in Rusland werd gebouwd en dat er 700 Russische natuurkundigen meewerken aan de deeltjesversneller in Genève. Ook Rusland begrijpt het dus niet helemaal. De LHC gaat over de speurtocht naar de waarheid, niet over prestige.

Het versnellen, botsen en splitsen van deeltjes heeft wel wat weg van het openen van Matroesjka-poppetjes. Dat geinige Russische poppetje dat je open kunt maken, waarna je een kleiner poppetje in het binnenste aantreft, dat je kunt openen, enzovoort. Toen ik als kind nog niet zoveel levenservaring had opgedaan, was dit een enorme spirituele ervaring voor me. Ik was heel benieuwd hoe ver ik door kon gaan (het ging verder dan ik dacht) en wat ik zou aantreffen in het allerkleinste binnenste van het allerkleinste poppetje. Dat viel wel wat tegen (namelijk een poppetje dat niet meer te openen was), maar het gaf je als kind wel een inkijkje in de grote raadselen van het leven.

De oude Grieken dachten al na over hoe ver je door kunt gaan met het delen van materie. Als je bijvoorbeeld een appeltaart doormidden snijdt, en een deel opnieuw halveert, en een deel opnieuw halveert, en een deel opnieuw halveert, hoe ver kun je dan doorgaan? Het antwoord daarop is overigens zo'n 90 keer. Volgens de Grieken moet daar ooit een einde aan komen en stuit je uiteindelijk op een ondeelbaar Matroesjka-poppetje, het a-tomos (onsnijdbaar).

Het atoom is ongelooflijk klein. De doorsnee van een atoom verhoudt zich tot één millimeter als de dikte van een vel papier tot de hoogte van de Empire State Building.

Maar het atoom bleek in ons tijdperk toch gewoon snijdbaar te zijn want het bestaat uit protonen, neutronen en elektronen. En protonen bestaan weer uit quarks. Uiteindelijk is elke taart dus een quarktaart.

Naast quarks is er nog een hele dierentuin aan deeltjes gevonden, die ze hebben ingedeeld in een model, het Standaardmodel. Dit model bevat nog een paar witte plekken waar nog iets hoort maar wat nog niet gevonden is. Een van de nog niet gevonden deeltjes is het Higgs-boson. Als ze dat vinden is dat een triomf voor het standaard model. Als ze het niet vinden, moet het model waarschijnlijk worden aangepast, maar dat levert ook weer nieuwe kennis op.

Een van de consequencies van kennis van de fundamenten van de natuur zou de uitvinding kunnen zijn van een elektrisch apparaat dat zwaartekracht opwekt. Hetzelfde is namelijk gebeurd met magnetisme.

De LHC maakt het mogelijk nog wat verder te snijden in die boeiende materie die materie heet.

Links:
BBC 4 radioseries The Great Particle Adventure
LHC