Intelligent design (2)

Intelligent design is de nieuwe beweging die via wetenschappelijke methoden probeert te bewijzen dat niet evolutie maar een intelligente ontwerper het leven op aarde heeft gemaakt.
Aanhangers van de theorie proberen het scheppingsverhaal op deze manier weer op openbare Amerikaanse scholen onderwezen te krijgen, waar hij door scheiding van kerk en staat verdreven is. Een rechter in Pennsylvania oordeelde in december 2005 echter dat Intelligent Design niet op openbare scholen mag worden onderwezen vanwege het ontbreken van enige wetenschappelijke onderbouwing van deze hypothese.

I.D.'ers zeggen dat de evolutietheorie niet alles kan verklaren en dat daarom onderwezen moet worden dat I.D. tot de mogelijkheden behoort. Daarmee hebben ze gelijk. Maar behalve I.D., zijn er onbeperkte hoeveelheden andere theorieën die de evolutietheorie ook zouden kunnen aanvullen. I.D. kan daarom als elke andere theorie niet aangetoond worden door een negatief bewijs (dat de evolutietheorie tekort schiet), maar heeft een positief bewijs nodig, een concrete aanwijzing dat een bovennatuurlijke kracht voor variatie in soorten zorgt.

Het stokpaardje van I.D. is dat van de onherleidbare complexiteit. Veel organen in een levend wezen zijn zo complex, dat het niet voorstelbaar is dat die uit evolutie zijn ontstaan. Een metafoor dat gebruikt wordt is dat van een muizenval. Een muizenval bestaat uit een houten plateau, een hamer, een veer, een wig en een palletje (dat de hamer tegenhoudt). De muizenval kan niet werken zonder een van die onderdelen. Een geleidelijke ontwikkeling door willekeurige mutaties zou daarom niet mogelijk zijn.
De denkfout die hier gemaakt wordt is dat men ervan uitgaat dat de voorgaande stadia van de muizenval nutteloos zijn, omdat het geen muizenvangende constructie oplevert. Maar het houten plateau kan als presse-papier dienen. Doe er een klem bij en je hebt een clip voor een clipboard. De natuur blijkt inderdaad zo te werken, oude functies worden hergebruikt.

Een ander stokpaardje van I.D.: specifieke complexiteit, zoals naar voren gebracht door William Dembski. Iets moet wel ontworpen zijn als het zowel complex als specifiek (betekenisvol) is. Dembski definieert iets als complexe specifieke informatie als de kans dat het spontaan ontstaat kleiner is dan 1 op de 10¹⁵⁰.
Een indrukwekkend getal. Maar een slecht argument vóór I.D. Specifieke complexiteit blijkt wel spontaan te kunnen optreden. Het aantal combinatiemogelijkheden op aarde is al heel groot. Verder zijn er in dit universum meer planeten (zo'n 10¹⁸) . Tot slot is er een grote kans dat er een oneindige hoeveelheid universa bestaat. Je kunt pas spreken van significantie als je weet hoe groot de groep is waarbinnen het toeval optreedt. Maar de grootte van die groep is volledig onbekend.

Darwin stelde dat de vinken op de Galápagos-eilanden evolueerden. Uit DNA onderzoek is nu vast komen te staan dat de verschillende soorten vinken inderdaad uit elkaar zijn ontstaan. Door gene-mapping van alle levende wezens op aarde wordt verwantschap tussen soorten steeds duidelijker.

Is er dan sprake van een "gestuurde" evolutie? Maakt een of andere schepper gebruik van evolutie om de soorten te doen ontstaan en stuurt hij die evolutie bewust naar een bepaalde richting? Als dat zo is, waarom hebben er dan ooit miljoenen jaren dinosauriërs rondgelopen op aarde? Een goddelijke misstap?

Intelligent design verschijnt steeds daar, waar de wetenschap nog geen antwoord heeft. Zodra het antwoord gevonden is, verschuift het terrein van een schepper naar een andere plek. Een volledig ongeloofwaardige manier van wetenschap bedrijven. Sprookjesbossen bestaan zolang er witte plekken op de landkaart zijn.

God is ongeloofwaardig. En het leven is prachtig!

Link: volg de discussie verder op de Volkskrant Reageerbuis Blog!