HAL

De computer is niet weg te denken uit ons dagelijks bestaan. Toch staan we aan de vooravond van een uitvinding die deze computer in het museum zal doen belanden. Deze uitvinding is de quantumcomputer.

Een quantumcomputer maakt gebruik van de eigenschappen van subatomaire deeltjes, zoals protonen en elektronen. Deze deeltjes zijn zo klein, dat onze alledaagse ervaring van hoe de werkelijkheid 'werkt', niet meer op gaat. Zo kan een deeltje tegelijkertijd hier en daar zijn, beschreven door een formule die de waarschijnlijkheid ervan aangeeft. Conventionele computers werken met bits. Een bit is altijd óf een nul, óf een één. Een quantumcomputer werkt met de waarschijnlijkheid dat een bit op nul of één staat, omschreven door een qubit.

Met de komst van quantumcomputers wordt niet alleen de oude computer, maar ook de menselijke geest voorbijgestreefd. De rekenkracht die door de uitvinding van de quantumcomputer zal worden ontsloten, is zo groot, dat de menselijke geest zelfs niet in staat zal zijn vraagstukken te bedenken die deze rekenkracht volledig benut.

Door middel van kunstmatige intelligentie kan zo'n computer zelflerend worden, waardoor het niet langer nodig is dat een menselijke geest de software bedenkt. Die software zou trouwens te kort schieten omdat de de denkkracht van een quantumcomputer onze denkcapaciteit te boven gaat. Zo zou deze computer vraagstukken kunnen oplossen waarvoor wij het antwoord schuldig blijven en nieuwe vraagstukken kunnen bedenken die wij nog niet eens op het spoor zijn.

Om de oorsprong van ons universum te achterhalen, zouden wij al onze relevante gegevens in deze supercomputer in kunnen voeren. De computer zal daarna waarschijnlijk aangeven dat het bepaalde nieuwe informatie nodig heeft en ons vertellen hoe wij die nieuwe informatie kunnen verkrijgen, bijvoorbeeld door het geven van een blauwdruk voor een machine waarvan we de werking niet eens kunnen begrijpen.

Wanneer een wereldwijd netwerk van zulke computers is ontstaan, is het mogelijk dat de computers ons liever kwijt dan rijk zijn. Het kan in hun ogen bijvoorbeeld efficiënter zijn de mens uit te roeien.

Zo'n rebellerende computer komt voor in het boek en de film 2001: A space odyssey. Deze computer, HAL9000, vermoordt de passagiers van een ruimteschip, omdat zij hem willen ontmantelen. Uiteindelijk overwint de mens overigens. Tijdens de ontmanteling van HAL probeert HAL de astronaut, David Bowman, op andere gedachten te brengen, zonder resultaat. Uiteindelijk zingt de computer een liedje, Daisy Bell, steeds trager, naarmate de ontmanteling vordert.

Overigens lijkt HAL van IBM afgeleid te zijn, omdat je HAL krijgt als je elke letter een letter terugtelt.

Er bestaan op dit moment al quantumcomputers in laboratoria, maar die functioneren nog op kleine schaal. Door nieuwe ontdekkingen komt deze computer steeds dichterbij.