Zien is geloven

Vraag honderd mensen wat sterren precies zijn en je krijgt antwoorden als "gloeiende stenen", "gaatjes in de hemel" en "celebrities". Met wat geluk weet een krappe meerderheid dat het zonnen zijn, net als onze zon. En dat rond elke ster planeten kunnen cirkelen, net als onze aarde.

De sterren staan zo ver weg dat je over veel verbeeldingskracht moet beschikken en een rotsvast vertrouwen in wetenschappers moet hebben om je een beeld te vormen van die verre oorden, exoplaneten. Maar met nieuwe waarnemingstechnieken is het nu eindelijk gelukt een foto te maken van deze werelden die rond hun zon draaien.

We weten al zo'n tien jaar dat zulke planeten bestaan door hun bestaan indirect af te leiden uit de bewegingen van hun ster. Die schommelt wat heen en weer, als een discuswerper (ster) met zijn discus (planeet). Maar niets spreekt meer tot de verbeelding dan een foto. Deze foto is een mijlpaal in de geschiedenis van onze verkenning van het universum die begon toen Galileo Galilei in 1609 zijn telescoop voor het eerst naar de hemel richtte.

De planeten b en c op de foto zijn grote gasplaneten zoals Jupiter en lijken dus niet op onze aarde. De techniek laat nog niet toe om kleine aarde-achtige planeten te onderscheiden, die tien keer kleiner zijn dan deze, maar het is slechts een kwestie van tijd en budget voor we ook die kunnen zien.

Carl Sagan sprak ooit de voorspelling uit dat schoolkinderen naast het periodiek systeem der elementen in hun klas de foto's zullen zien hangen van planeten net als de aarde, blauwe planeten met witte wolken, rond sterren in de buurt van de zon.

Podcast interview